مسقطات خیار غبن از دیدگاه شیخ انصاری و شهید ثانی
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانش پژوه سطح چهار فقه عبادی جامعة المصطفی العالمیة
چکیده
خیار غبن، حق فسخ معامله است برای کسی که کالایی را به بیشتر از قیمت اصلی و واقعی آن خریده یا به کمتر از آن فروخته. اسقاط به معنای ساقط کردن حق یا ملک و مسقطات خیار غبن، به معنای عوامل و اسباب سقوط خیار غبن است. به نظر شیخ انصاری اسقاط خیار توسط مغبون، قبل از عقد و بعد از عقد مطلقاً، صحیح است؛ مگر در صورت عوض داشتن و عدم علم دقیق به مقدار عیب که در این صورت اگر بر غبن متعارف صلح کند؛ ولی غبن متعارف نباشد چند وجه مطرح می‌شود. شرط سقوط خیار در متن عقد از مسقطات است. تصرف مغبون بعد از علم به غبن، مسقط خیار است و قبل از آن مسقط نیست. در صورت اجاره دادن مال غبنی و اطلاع یافتن از غبنی بودن مال، قبل از اتمام اجاره در مسقطیت آن اختلاف است؛ اما بعد از اتمام اجاره مسقط نیست. امتزاج مبیع، قبل از علم به غبن، از مسقطات است. تغییر عین توسط مغبون اگر به نقیصه یا زیاده عینی یا عینی و حکمی باشد از مسقطات است، اگر به زیاده حکمی باشد مسقط نیست. تصرف غابن طبق اصل اولی، مسقط نیست و در صورت شک، بقای خیار استصحاب می‌شود؛ اما خارج از اصل، احکام متفاوت دارد. شهید ثانی نیز در مواردی هم‌رأی شیخ انصاری است. به نظر ایشان چند صد فرع می‌توان برای مسئله، مطرح کرد.
کلیدواژه‌ها
)