بررسی فقهی ملاک فقر و غنا
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشجوی دکتری علوم اقتصادی جامعة المصطفی العالمیه
چکیده
مسئله فقر و غنا یک پدیده‌ی اجتماعی است که ملاک آن دو، نامشخص به نظر می‌رسد و معلوم نیست که دارنده چه مقدار از ثروت، دارایی و درآمد، غنی است و کمتر از آن فقیر است؟ فقیهان با استناد به منابع دینی درصدد تبیین محدوده «غنا» و «مرز» فقر، برآمده‌اند. با یک نگاه کلی به آراء فقیهان، دیده می‌شود که دو دیدگاه متفاوت وجود دارد؛ 1) عده‌ی از فقیهان ملاک فقر و غنا را صرفاً یک مسئله شرعی، تعبدی و به‌صورت حقیقت شرعیه می‌دانند و این عده نیز بر دودسته است؛ گروهی مالک بودن به‌اندازه یک نصاب از زکات را ملاک غنا دانسته‌اند و کمتر از آن را ملاک فقر و گروهی داشتن درد 40 یا 50 درهم را ملاک فقر و غنا، می‌دانند. 2) عده‌ا‌ی زیادی از فقیهان متقدم و فقیهان متأخر عموماً، به این عقیده‌اند که ملاک فقر و غنا کاملاً یک مسئله عرفی است و از سوی شرع، اصطلاح خاصی دراین‌باره وجود نداشته و مسئله «جنبه تعبدی، شرعی» و تأسیسی ندارد. طرفداران این دیدگاه معتقدند غنی کسی است که درحدکفایت خود و خانواده‌اش ثروت داشته باشد و هرکس که کمتر از آن داشته باشد «فقیر» است. داشتن ثروت و درآمد در حد کفایت یک مسئله عرفی است، عرف هر جامعه حدود و مرز آن را تعیین می‌کند که مورد تأیید فقه نیز است. در این تحقیق با بررسی هریک از دیدگاه‌های فوق با توجه به روایات دیدگاه دوم مورد تأیید قرارگرفته است.
کلیدواژه‌ها
)